Plecak ma być fajny, modny, bo dziecko tego chce. BŁĄD: najważniejszą rolę odgrywa przede wszystkim jego waga i konstrukcja. Zdaniem specjalistów z Amerykańskiej Akademii Pediatrii plecak z zawartością nie może ważyć więcej niż 10–15 % masy ciała dziecka. Tylna ścianka powinna być usztywniona, a szelki wzmocnione dodatkową warstwą materiału. Źle dobrany i przepełniony tornister obciąża kręgosłup i przyczynia się do rozwoju wad postawy.

 Optymalne obciążenie plecaka według zaleceń to w przypadku dziecka do 13 roku życia – do 10 proc. masy ciała. Czyli jeżeli dziecko waży 30 kg, to plecak z zawartością powinien ważyć do 3 kg. W przypadku dziecka powyżej 13 roku życia obciążenie może wynosić już do 15 proc. masy ciała, czyli w przypadku dziecka o masie 50 kg – do 7,5 kg – mówi agencji informacyjnej Newseria Lifestyle Mateusz Dawidziuk, lekarz ortopeda z CM Gamma.

Niestety, w wielu Polskich szkołach możliwość pozostawienia części książek czy przyborów w specjalnycj szafkach to wciąż marzenie rodem z amerykańskich filmów.

Dziecko musi dźwigać, nierzadko po 10 kilo i więcej. Jak mu pomóc? Ciężar w plecaku należy rozkładać równomiernie poprzez wkładanie cięższych rzeczy na dno i do środka osi pleców, a lżejszych na górę. Dzięki takiemu rozmieszczeniu tornister nie będzie ciągnąć dziecka w tył i tym samym wykrzywiać jego kręgosłupa. Szelki oprócz standardowej regulacji na wysokości ramion powinny być wyściełane miękkim materiałem. Uczmy dzieci, by zawsze nosiły plecak na obydwu szelkach, ponieważ przewieszony przez jedno ramię prowadzi do bocznego skrzywienia kręgosłupa.

Plecak na kółkach - czy to dobre rozwiązanie?

Niekoniecznie!

– Dziecko powinno nosić plecak na obu ramionach. Plecak powinien mieć dobrze wyprofilowane plecy. Najlepiej jeżeli oprócz klasycznych szelek miałby również pas biodrowy. Plecak na kółkach nie jest dobrym rozwiązaniem ze względu na to, że pozwala umieścić w plecaku więcej rzeczy. Choć dzieci ciągną ten plecak za sobą, to i tak muszą go dźwigać, przenosząc po schodach, wnosząc, wynosząc i w ten sposób obciążają tylko jedną stronę ciała – tłumaczy Mateusz Dawidziuk.

Ciężki plecak za bardzo obciąża kręgosłup i grozi uszkodzeniem płytek chrzęstnych, a tym samym może doprowadzić do zaburzeń wzrostu. Jest też częstą przyczyną wad postawy, m.in. okrągłych pleców, skoliozy, dyskopatii, urazów stawów biodrowych, kolanowych i skokowych.

– Wady postawy dotyczą od 30 do 60 proc. dzieci. U dzieci w okresie od 7–8 lat, kiedy kształtują się kręgosłup i  naturalne krzywizny, w przypadku jakichkolwiek problemów plecak nasila te wady. Najczęściej jest to problem z nadmierną krzywizną kręgosłupa w odcinku piersiowym, która powoduje, że plecy stają się okrągłe, następuje gorsza wentylacja płuc, a następnie pojawiają się bóle w okolicy barków i w okolicy międzyłopatkowej – mówi Mateusz Dawidziuk.

Nie jest też tak, że winna jest tylko szkoła i system, który narzuca zbyt dużą ilość podręczników. Rodzice też mają swoją rolę do spełnienia - powinni obserwować postawę dzici i reagować, gdy tylko zauważą jakieś nieprawidłowości. A najczęściej jest tak, że albo nie widzą, albo nie chcą widzieć, bo całe tłumy dzieci chodzą zgarbione.

 Rodzic powinni zwrócić uwagę na to, czy kręgosłup wizualnie jest prosty, czy barki i łopatki są na równej wysokości, czy dziecko siada prosto, czy nie rotuje się, nie skręca. Ważna jest także pozycja podczas snu. Dziecko nie powinno spać na brzuchu, nie powinno mieć zbyt dużej ilości poduszek. Ogólnie kręgosłup powinien układać się w linie prostą, więc wygodny materac i dobra poduszka też mają bardzo duże znaczenie w profilaktyce wad postawy – wyjaśnia Dawidziuk.

Na tym nie koniec.

 Bardzo ważna jest wysokość ławki, odpowiednia pozycja nad zeszytem, nad książką, również plecak odgrywa kolosalne znaczenie. Wskazana jest wszelka forma ruchu ogólnorozwojowego. Wychowanie fizyczne w szkole powinno to zapewnić. Oczywiście rodzice również mogą zapisywać dzieci na wszelkiego rodzaju aktywności ruchowe – mówi Paweł Atłas, fizjoterapeuta, CM Gamma. – Jeżeli ortopeda stwierdzi jakąś wadę postawy, np. skoliozę, co jest bardzo dużym skrzywieniem, wówczas ćwiczenia powinny być dobrane indywidualnie do danego pacjenta. A rehabilitacja musi się odbywać pod kontrolą fizjoterapeuty. Później te same ćwiczenia należy wykonywać w domu pod kontrolą rodziców. Rodzice wówczas są przeszkoleni i ich zadaniem jest pilnować, by dzieci prawidłowo wykonywały te ćwiczenia – dodaje Paweł Atłas.

Na koniec podsumowanie graficzne. Trochę strasznie to wygląda, ale prawda jest taka, że ciężki, źle dobrany i źle noszony plecak to szkoda dla całego organizmu:

ciężki plecak